- wandeling langs de Seine: van Pont Neuf tot Pont d’Austerlitz
- wandeling Herenhuizen in de Marais
- wandeling Ile de la Cité
Wandeling langs de Seine:
van Pont Neuf tot Pont d’Austerlitz
Deze wandeling loopt door het 1e, 4e en 5e arrondissement
begin: metro Pont Neuf
einde: metro Gare d’Austerlitz
duur: 1,5-2 uur
Wandeling langs de Seine: van Pont Neuf naar Pont d’Austerlitz weergeven op een grotere kaart.
Loop van het metrostation over de quai de la Mégisserie naaer de place du Châtelet.
Op de quai de la Mégisserie vind je veel dierenwinkels (honden, katten, ganzen, wezels) en winkels met tuinbenodigdheden. De place du Châtelet is aangelegd op de plaats van het fort du Châtelet dat tot 1802 de entree van Parijs bewaakte. Hausmann richtte deze buurt rond 1860 opnieuw in en daarmee werd een karakteristiek en middeleeuws stukje Parijs weggevaagd. Op het plein staan twee theaters, het Théâtre du Châtelet en het Théâtre de la Ville, beide gebouwd door Davioud. Hier speelde Sarah Bernhardt haar glansrollen. Achter het plein staat de Tour Saint-Jacques, die nu gerenoveerd wordt.
Steek de Pont au Change over naar het Ile de la Cité.
Rechts ligt de quai de l’Horloge met de Conciergerie. Dit was ooit het verblijf van de Franse koningen en vanaf de 14e eeuw tot in de 19e eeuw een gevangenis waar veel roemrijke spelers uit de Franse geschiedenis hebben vastgezeten. Tijdens de Franse Revolutie eind 18e eeuw waren hier 2800 mensen gevangen gezet die allemaal onder de guillotine zouden sterven, onder wie Marie-Antoinette.
Sla linksaf de quai de la Corse op, langs de bloemenmarkt, passeer de Pont Notre-Dame en steek de Seine over via de Pont d’Arcole.
Je loopt tegen het Parijse stadhuis aan, het Hôtel de Ville, met daarvoor de enorme place de l’Hôtel de Ville. Dit plein heette ooit place de Grève, de plaats waar vroeger boten aanlegden om hun handelswaar te laden en te lossen. Naar de naam van dit plein verwijst het Franse woord voor staking: ‘grève’, want hier werden vroeger ook veel protestbijeenkomsten gehouden. Het stadhuis is al verschillende keren opnieuw gebouwd, de laatste keer in 1882 nadat een brand het gebouw verwoest had. De burgemeester heeft zijn werkkamer aan de kant van de Seine.
Sla vanaf het plein linksaf de quai de l’Hotel de Ville op en steek via de Pont Louis Philippe de Seine over naar het Ile Saint-Louis. Sla linksaf de quai de Bourbon op en ga rechtdoor de quai d’Anjou op.
Op het vrij rustige Ile Saint-Louis vind je prachtige herenhuizen uit de 17e eeuw, o.a. op de quai de Bourbon (nr. 19, hôtel de Jassaud, nr. 41-53, gebouwd door architect Le Vau) en de quai d’Anjou (nr. 1, hôtel Lambert, nr. 3, hôtel Le Vau, nr. 17 hôtel de Lauzun).
Steek aan het eind van de quai d’Anjoude Boulevard Henri IV over. Op het uiterste puntje van het eiland ligt de square Barye.
Op de square Barye staat een monument ter herinnering aan Antoine-Louis Barye, een beeldhouwer en schilder uit de 19e eeuw. Zijn standbeeld stond er vroeger nog bovenop, maar dat is in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers omgesmolten. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht op de Seine naar het oosten en op de Bibliothèque nationale François Mitterrand. Als je hier afdaalt naar de Seine, kom je op een prachtige picknickplaats.
Steek de Pont de Sully over naar de linkeroever.
Schuin links zie je het moderne gebouw van het Institut du Monde Arabe, ontworpen door Jean Nouvel in 1987. Het bevat een collectie Arabisch-islamitische kunst. Het gebouw is gemaakt van glas en aluminium met in de zuidgevel 240 geometrische panelen die werken als fotolamellen: ze gaan open als het donker is en verder dicht naarmate het lichter wordt.
Steek vóór het Institut de straat over en neem de trap naar de Seinekade.
Hier ligt de Jardin Tino Rossi, een lang en smal park met beeldhouwwerken van o.a. Brancusi en Zadkine. Hier kun je uitrusten en onderwijl de Seine bekijken. Op zomeravonden wordt er gedanst. Aan de overkant ligt de quai Henri IV. Achter die kade ligt een voormalig eiland, het Ile Louviers, dat in 1843 met de oever werd verbonden.
Loop het park uit naar het oosten. Sla bij de Pont d’Austerlitz rechtsaf de boulevard de l’Hôpital in tot aan het metrostation Gare d’Austerlitz.
Wandeling Herenhuizen in de Marais
Deze wandeling loopt door het 3e en 4e arrondissement
begin: place des Vosges
eind: place des Vosges
duur: 2,5 uur (4 km)
Herenhuizen in de Marais weergeven op een grotere kaart.
De place des Vosges (spreek uit: vózje) is een van de oudste en mooiste pleinen van Parijs, gebouwd in opdracht van Henri IV in 1612. Door de rode bakstenen en witte natuursteen van de huizen aan het plein met hun arcaden en symmetrische vormen is het ook een van de mooiste pleinen van Parijs. De 36 huizen zijn gebouwd volgens een streng plan: de hoogte van de gevels is gelijk aan hun breedte, en de hoogte van de daken is de helft van de hoogte van de gevels. Alleen het Pavillon du Roi aan de zuidkant en het Pavillon de la Reine aan de noordkant van het plein zijn hoger.Het plein is een vierkant van precies 108 meter.
In het midden van het plein is de square Louis XIII, waar een beeld staat van Louis XIII te paard. Het plein heette oorspronkelijk place Royale en waar nu de tuin is was eerst een veld waar feesten en toernooien werden gehouden. Het plein kreeg zijn huidige naam van Napoleon, als dank aan het departement Vogezen dat in 1800 als eerste belasting betaalde.
Veel beroemde Fransen hebben hier gewoond, waaronder Descartes, Pascal, Alphonse Daudet, Richelieu en Georges Simenon. Op nr. 6 woonde van 1832 tot 1848 Victor Hugo in het Hôtel de Rohan-Guéménée. Hij schreef er een gedeelte van zijn Misérables. Nu is het een Victor-Hugo-museum. Onder de arcaden zijn diverse mooie winkels, antiquairs en enkele restaurants.
Ga naar de zuidwesthoek van het plein waar je bij nr. 7 door een deur gaat naar het hôtel de Sully.
Je komt binnen in de mooie Franse binnentuin van het Hôtel de Béthune-Sully, een herenhuis uit 1624 met een gevel uit de late Renaissance, een bestrate binnenplaats en een tuin. De hertog van Sully, minister van Henri IV, kocht dit pand in 1634 en liet het prachtig decoreren. De tuin en de binnenplaats zijn open, evenals de boekwinkel. Het gebouw is verder niet toegankelijk. Hier zetelt het Centre des monuments nationaux., een overkoepelende organisatie van Franse monumenten..
Loop via de binnenplaatsen naar de hoofdingang van hôtel de Sully aan de rue Saint-Antoine en sla rechtsaf. Neem de eerste straat links, de rue Saint-Paul.
Rechts voorbij de rue Charlemagne is een doorgang naar de Village Saint-Paul, die bestaat uit vijf middeleeuwse binnenplaatsen die doorgetrokken zijn. Hier zijn allemaal antiekwinkeltjes, kledingzaken en horeca. Door de beslotenheid en de afwezigheid van verkeer heerst hier een weldadige, rustige sfeer.
Verlaat de Village Saint-Paul via de rue des Jardins de Saint-Paul en sla linksaf.
Hier staan nog resten van de twee torens en een stuk van de oude stadsmuur van Philippe Auguste uit 1190.
Ga rechtsaf de rue de l’Ave Maria in.
Links is de kleine square Marie Trintignant, vernoemd naar de in 2003 verdwenen Franse actrice.
Steek de rue du Fauconnier over en ga rechtdoor de rue du Figuier in.
Je loopt nu recht op het Hôtel de Sens af, een van de weinige overgebleven middeleeuwse burgerlijke gebouwen van Parijs. Het is gebouwd tussen 1475 en 1519 voor de aartsbisschop van Sens. Henri IV liet er zijn ex-vrouw Margot wonen, die de vijgenboom liet omhakken omdat haar rijtuig er anders niet door kon. Nu staan bij het gebouw drie andere vijgenbomen. In het pand is een bibliotheek over kunst gevestigd, de bibliothèque Forney, die geopend is van dinsdag- tot zaterdagmiddag. Ook zijn er regelmatig tentoonstellingen. De Jardin Figuier Fauconnier aan de overkant van de rue du Figuier is open voor het publiek.
Loop de rue du Figuier af, ga even links en dan weer rechts de rue de Fourcy in.
Op nr. 5-7 is het Musée européenne de la photographie, gehuisvest in het gerestaureerde Hôtel Hénault de Cantobre uit 1706 met een modern aangelegde voortuin.
Sla linksaf de rue François Miron in.
De nummers 11 en 13 zijn middeleeuwse vakhuizen uit de 15e en 16e eeuw. Op nr . 68 staat het Hôtel de Beauvais uit 1655, waar ooit de zevenjarige Mozart met zijn familie een tijdje heeft gewoond. Het heeft een prachtig interieur dat je kunt bekijken.
Loop rechtsaf via de rue Tiron naar de rue de Rivoli en ga linksaf. Steek de rue de Rivoli over en sla de tweede straat rechts in, de rue Vieille du Temple. Kruis de rue des Rosiers en loop tot nr. 47.
Dit pand is het Hôtel Amelot de Bisseuil, ook wel genoemd Hôtel des Ambassadeurs de Hollande. Hier heeft nooit een ambassadeur van Nederland gewoond. Wel is bekend dat een dominee van de Nederlandse ambassade hier in de 17e eeuw protestantse diensten hield. Na de herroeping van het Edict van Nantes (dat godsdienstvrijheid beloofde aan protestanten) in 1685 mochten officieel geen protestantse diensten worden gehouden, behalve in de ambassades van ‘protestantse’ landen. In 1776 werd het pand gehuurd door schrijver en componist Beaumarchais, die hier Le mariage de Figaro schreef.
Loop even terug over de rue Vieille du Temple en sla linksaf de rue des Rosiers in.
De rue des Rosiers is het hart van de joodse wijk. Hier vind je joodse boekwinkels, delicatessenwinkels en kosjere restaurants. De straat verliest langzaam maar zeker zijn joodse uitstraling. Veel joodse winkels zijn vervangen door hippe kledingzaken. Het sinds jaren beroemde restaurant van Jo Goldenberg is al gesloten. Vooral op zondag is het druk in de rue des Rosiers. Je kunt er uitstekend joods voedsel krijgen zoals falafel en gepekelde citroenen. De straat is vernoemd naar een vroegere tuin met rozenstruiken, die langs de stadsmuur van Philippe Auguste lag.
Sla linksaf de rue Pavée in.
Dit was in de 15e eeuw de eerste straat in Parijs met straatstenen, vandaar de naam pavée (geplaveid). Op nr. 10 staat de synagoge, ontworpen door art-nouveau-architect Guimard in 1913 in opdracht van gevluchte Oost-Europese joden.
Op nr. 24 staat het Hôtel de Lamoignon, gebouwd in 1584 voor Diane van Frankrijk, onwettige dochter van Henri II. Later werd het gebouw vernoemd naar de eerste voorzitter van het Franse parlement. Diane hield van jagen, wat je aan de versieringen op de gevel goed kunt zien. Op de hoek met de rue des Francs-Bourgeois is een mooi vierkant schildwachterstorentje. In dit hôtel huist tegenwoordig de historische bibliotheek van Parijs. In de aanbouw uit 1966 worden tentoonstellingen gehouden.
Sla rechtsaf de rue des Francs-Bourgeois in en neem daarna links de rue de Sévigné.
Hier staat op nr. 23-29 het historisch museum van de stad Parijs, het musée Carnavalet. Het museum bestaat uit twee gebouwen. Het Hôtel Carnavalet dateert uit 1560 en is een mooi voorbeeld van renaissance-architectuur. In de 17e eeuw woonde hier madame de Sévigné, die er jour hield en van hieruit haar beroemde brieven schreef over 17e-eeuws Parijs. Het andere gebouw is het Hôtel le Peletier de Saint-Fargeau. Tussen de twee gebouwen is een doorgang op de eerste etage. De tuin is een klassieke Franse binnentuin.
Sla linksaf de rue du Parc-Royal in.
Hier staan veel mooie herenhuizen, waarvan sommige knap gerestaureerd zijn. Er zijn twee kleine parkjes die nog over zijn van wat ooit in de 15e eeuw een groot Parc Royal was: de square Léopold Achille (op nr. 5) en de square Georges Cain (erachter, ingang rue Payenne). Er staan mooie oude bomen en bankjes om even uit te rusten. Op nr. 11 van de rue Payenne is het Zweeds cultureel centrum, waar je in het Café Suédois iets kunt drinken en eten.
Ga weer verder op de rue du Parc-Royal en ga bij de place de Thorigny rechtsaf, de rue de Thorigny in.
Hier staat op nr. 5 het musée Picasso, gehuisvest in het Hôtel Salé uit 1656. Hier woonde ooit een ontvanger van belasting op zout, vandaar de naam. De tuin van het museum is gedeeltelijk toegankelijk via de rue des Coutures. (Het museum is wegens verbouwing gesloten tot juni 2014.)
Ga terug naar de place de Thorigny en sla rechtsaf de rue de la Perle in.
Op de kruising met de rue Vieille du Temple begint het complex waar tot 2013 het nationaal archief van Frankrijk in huisde. Het beslaat het hele terrein tussen rue des Francs-Bourgeois, rue Vieille du Temple, rue des Quatre Fils en rue des Archives. Sinds 1808 huisde het archief eerst in het Hôtel de Soubise, daarna ook in het Hôtel de Rohan en vier andere hôtels. In 2013 verhuisde het archief naar een nieuw gebouw buiten Parijs. Een paar archieven bleven in het oude gebouw, waaronder het archief van het Ancien Régime. Ook is hier nog het Musée des Archives nationales, waar regelmatig tentoonstellingen zijn. Plannen voor een ambitieus museum zijn in de koelkast gezet. De ingang is aan de rue des Francs/Bourgeois 60.
Op nr. 87 van de rue Vieille du Temple staat het Hôtel de Rohan (1735). In de binnentuin boven de stallen zie je het reliëf uit de 18e eeuw De paarden van de zon van beeldhouwer Robert Le Lorrain. Het stelt Apollo voor met vier paarden tegen een achtergrond van zonnestralen.
Vervolg de rue de la Perle die verderop rue des Quatre Fils heet.
Op de hoek met de rue des Archives op nr. 60 staat het musée de la Chasse et de la Nature in het mooie Hôtel Guénégaud des Brosses uit 1655, ontworpen door François Mansart.
Sla linksaf de rue des Archives in en daarna linksaf de rue des Francs-Bourgeois in.
Hier staan verschillende prachtige herenhuizen met mooie binnentuinen.
- Op nr. 60 de voorkant van het Hôtel de Soubise, gebouwd tussen 1371 en 1859. Het heeft een prachtig voorplein met zuilenrij.
- Op nr. 54 het middeleeuwse Hôtel de Jaucourt van Jean Hérouet met een mooi hoektorentje.
- Op nr. 35-37 het Hôtel de Coulanges uit de 17e eeuw (nu het maison de l’Europe, met mooie tuin Jardin Francs-Bourgeois-Rosiers, open tijdens openingstijden van het maison de l’Europe).
- Op nr. 36 een oude apotheek met nog de originele houten toonbank.
- Op nr. 29-31 het Hôtel d’Albret uit 1550. Op de binnenplaats staat het kunstwerk La Colonne als herinnering aan de Franse Revolutie.
- Op nr. 30 het Hôtel d’Alméras uit 1611, met een poort met ramskoppen.
- De kapel achterin de tuin van nr. 29 heeft een oude toren van de muur van Philippe Auguste.
Ter hoogte van het Hôtel d’Albret kun je links in de rue Elzévir in. Daar is op nr. 8 het musée Cognacq-Jay in het Hôtel de Donon, dat een prachtige collectie 18e eeuwse kunst heeft. De collectie is bijeengebracht door de oprichter van warenhuis La Samaritaine Ernest Cognacq en zijn vrouw Louise Jay.
Vervolg de rue des Francs Bourgeois en sla bij de rue de Sévigné rechtsaf tot aan de place du Marché Sainte-Catherine aan je linkerhand.
Dit sfeervolle voetgangerspleintje is een oase van rust. Je kunt er even op een bankje zitten of wat drinken op het terras van de cafés. Hier stond vroeger de kerk Sainte-Catherine, afgebroken in 1783.
Neem voorbij het pleintje links de rue d’Ormesson, sla linksaf de rue de Turenne in en weer rechts de rue des Francs Bourgeois in tot aan tot je weer op de place des Vosges bent.
Wandeling over het Ile de la Cité
Deze wandeling loopt door het 1e en 4e arrondissement
begin: metro Pont-Neuf
einde: metro Maubert-Mutualité
duur: 1-1,5 uur
Wandeling Ile de la Cité weergeven op een grotere kaart
Loop vanaf het metrostation naar de Seine en loop het eerste gedeelte van de Pont Neuf over.
De Pont Neuf is de oudste brug van Parijs, gebouwd in 1603. Je bent nu op het Ile de la Cité, waar het volk van de Parisii meer dan 2000 jaar geleden de eerste nederzettingen van Parijs bouwden. Rechts op de square du Vert Galant staat een standbeeld van koning Henri IV (1553-1610). ‘Vert galant’ betekent zoveel als rokkenjager, en die bijnaam kreeg de koning vanwege zijn buitenechtelijke affaires die hem nogal eens in moeilijkheden brachten.
Rechts van het standbeeld is beneden een parkje met treurwilgen en bankjes dat aan twee zijden een prachtig uitzicht biedt over de Seine.
Ga tegenover de square du Vert Galant de rue H. Robert in en loop door tot je op de place Dauphine komt.
Dit is een rustig 17e-eeuws plein in driehoekvorm met in het midden kastanjebomen en bankjes. De kastanjebomen zijn in 2009 gekapt omdat ze waren aangetast door de kastanjeziekte. Maar er staan nu 25 nieuwe rode kastanjes. Het plein werd aangelegd in opdracht van Henri IV. Er zijn nog enkele oorspronkelijke gevels (nr. 14 en 26), de rest is van later datum.
Sla linksaf de rue de Harlay in en ga vervolgens rechtsaf de quai de l’Horloge op.
Hier zie je langs de Seine het middeleeuwse gebouw van de Conciergerie, tot de 14e eeuw onderdeel van het Palais de la Cité waar de Franse koningen woonden. Later werd het een beroemde gevangenis waar tijdens de Franse Revolutie duizenden gevangenen (onder wie Robespierre en Marie-Antoinette) wachtten tot het hun beurt was voor de guillotine. Het gebouw heeft vier torens, de toren op de hoek is de Tour de l’Horloge, in 1370 de eerste klok van Parijs. De ingang naar de Conciergerie is aan de boulevard du Palais.
Ga rechtsaf de boulevard du Palais in.
Hier ligt achter het mooie goudkleurige hek het Palais de Justice, het gebouwencomplex van het Franse gerechtshof. Ook dit gebouw was onderdeel van het Palais de la Cité, maar werd in 1431 overgedragen aan het gerechtshof. De zittingen zijn in principe vrij te bezoeken.
Voorbij het goudkleurige hek van het Palais de Justice kom je bij de Sainte Chapelle. Dit is een prachtige gotische kapel uit 1248 met beroemde glas-in-loodramen. Vanaf de straat steekt het spitse torentje net boven de omringende gebouwen uit, maar vroeger stond de kapel op een ruime binnenplaats.
Loop tegenover het goudkleurige hek de rue de Lutèce in.
Het metrostation Cité aan je linkerhand heeft nog een originele jugendstil-ingang van Hector Guimard. Erarchter is de bloemenmarkt (op zondag vogeltjesmarkt) die doorloopt tot op de quai de la Corse.
Loop de rue de Lutèce door en sla rechtsaf de rue de la Cité in. Loop door tot op het plein.
Je staat nu op de place du Parvis Notre Dame voor de kathedraal. Links staat een ziekenhuis, het Hotel Dieu, dat eerst aan de zuidkant van het plein stond maar in de 19e eeuw is verplaatst naar de noordkant. Daarmee ontstond een prachtig plein met zicht op de Notre Dame de Paris, de beroemdste gotische kerk ter wereld, gebouwd tussen 1163 en 1330. Rechts op het plein staat een standbeeld van Karel de Grote te paard. Midden op het plein ligt het nulpunt voor de afstanden van Parijs naar andere plaatsen in Frankrijk. In de Crypte Archéologique kun je nog Romeinse resten van de stad bekijken.
Loop rechts van de kerk door het parkje.
Van deze kant kun je de mooie zijkant van de kathedraal bekijken met de steunberen die een groot deel van het gewicht van de kerk dragen. Tegelijkertijd kan je een blik werpen op de Seine en de linkeroever.
Loop terug naar de place du Parvis Notre Dame en ga rechtsaf de rue d’Arcole in. Neem de eerste straat rechts, de rue Chanoinesse, vervolgens de eerste links, de rue de la Colombe. Ga rechts de rue des Ursins in en linksaf de rue des Chantres in, vervolgens rechtsaf de quai des Fleurs op.
Dit zijn nog de oorspronkelijke middeleeuwse straatjes van het Ile de la Cité. Vroeger bestond het hele eiland uit zulke straatjes, maar in de 19e eeuw werden veel straten en huizen met de grond gelijk gemaakt om ruimte te scheppen, onder andere voor het steeds drukkere verkeer.
Loop de quai des Fleurs uit die overgaat in de quai de l’Archevêché.
Aan je linkerhand, op de square de l’Ile de France, is het Mémorial de la Déportation, een monument ter herdenking van 200.000 Fransen die in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd zijn naar een concentratiekamp. Het bestaat uit een ondergrondse crypte met urnen van de slachtoffers. Op de wanden zijn 200.000 stukjes kwarts aangebracht.
Loop de Pont de l’Archevêché over en sla rechtsaf de quai de Montebello in.
Je loopt langs de Pont au Double, waarvan een vorige versie gebruikt werd als uitbreiding van het ziekenhuis Hôtel Dieu, dat toen aan deze kant van het Ile de la Cité stond.
Vlak na de Pont au Double is links een parkje op de square René Viviani. Vanaf dit oude park heb je een prachtig uitzicht op de zuidkant van de Notre Dame. De kerk Saint-Julien-le-Pauvre begrenst het park aan de zuidkant. Aan die kant staat ook een afgeleefde acacia uit 1601, een van de oudste bomen van Parijs. Hij wordt gestut door betonnen balken. In het midden van het park staat een driehoekige bronzen fontein uit 1995 van Georges Jeanclos.
Verlaat het park via de rue Lagrange. Vervolg die straat tot aan de place Maubert en metrostation Maubert-Mutualité.
