Voor wandelingen door de Passages zie Wandelingen in het 2e arrondissement.
De overdekte passages in Parijs (ook wel galeries genoemd) zijn de voorlopers van onze moderne winkelcentra. De meeste werden gebouwd bij de grands boulevards en in de buurt van de Bourse in de eerste helft van de 19e eeuw door particulieren die veel geld hadden verdiend met beursspeculaties.
Het overgrote deel van de passages staat op de rechteroever (Rive Droite). Investeerders vonden de Rive Gauche daar niet geschikt voor omdat die minder commercieel was en bovendien door zijn middeleeuwse structuur niet geschikt was om er passages te bouwen.
Eerste passage in Parijs
Het oermodel van de passages is de Galerie du Palais-Royal, gebouwd in 1786. Dit was de eerste overdekte gang met aan de ene kant winkels en de andere kant open. De twee oudste ‘echte’ passages (overdekt en aan twee kanten winkels) waren de passage du Caire en de passage des Panoramas uit 1798 en 1799. De laatstgebouwde is de passage du Prado uit 1920.
Comfortabel winkelen in de passages
De meeste passages of galeries werden gebouwd in een stijl die nog niet vertoond was: met een hoog glazen dak met ijzeren constructie.
Ze waren gebaseerd op het idee van een souk en werden sierlijk gedecoreerd met marmer, steen, beeldhouwwerken en lampen. Ze waren immens populair omdat de bevolking van Parijs niet door de modderige, lawaaiige straten van Parijs hoefden lopen, maar hier konden flaneren in droge, schone en kunstig gedecoreerde passages met mooie winkels, goed licht en zonder het rumoer van de straat.
Voor de eigenaars van de winkels was het een voordeel dat zij hun waren konden uitstallen in grote etalages.
De passages zijn gebouwd in drukke wijken met theaters, cafés en restaurants, waardoor er veel aanloop was. De winkels waren luxe en er waren veel cafés die door schrijvers en andere kunstenaars bezocht werden.
Minder belangstelling
In de tweede helft van de 19e eeuw taande de belangstelling voor de meeste passages. Dat kwam door de opkomst van de grote warenhuizen met elektrische verlichting en de aanleg van de grands boulevards door Hausmann, waardoor veel passages verdwenen of korter werden. Van de ruim 100 oorspronkelijke passages zijn er nu nog ongeveer 20 over, variërend van luxueus tot verloederd…
Renovatie
Sinds de jaren 70 zijn veel passages gerenoveerd en ook nu nog zijn er plannen om de meest verwaarloosde op te knappen. De financiering is vaak een probleem: de passages zijn privé-straten, maar de meeste bewonersverenigingen van de huizen boven de winkels hebben geen geld om ook de gemeenschappelijke ruimten te restaureren.
De gemeente Parijs springt daarom vaak bij. In november 2007 is een plan aangenomen voor restauratie van twaalf passages, waaronder de passage des Panoramas en de passage Brady.
Alle Passages in Parijs
In het overzicht hieronder zijn alle passages te vinden die je nu nog in Parijs kunt bezoeken. Je vindt ze in alfabetische volgorde. Leuk om op ontdekkingstocht te gaan, want je zult ook echt verrast worden. En ideaal op warm zomerse dagen, of bij regen.
Passage de l’Ancre
tussen 30 rue de Turbigo en 223 rue Saint-Martin
3e arrondissement
metro Etienne Marcel
lengte 60 m
Smalle, intieme passage, gebouwd op de plaats van een herberg die de vorm van een anker had. Het centrale gedeelte is een bloemperk met daaromheen winkeltjes met kleurige puien. Gedeeltelijk overdekt.
Passage de Beaujolais
tussen rue de Beaujolais en rue de Richelieu
1e arrondissement
metro Pyramides
gebouwd 1812
lengte 30 m
open alleen overdag
Kleine passage met een versleten stenen trap bij het Palais Royal.
Passage Ben Aïad
tussen 9 rue Léopold Bellan en 8 rue Bachaumont
2e arrondissement
metro Sentier
gebouwd 1826
lengte 90 m
geen toegang
Dit is een overblijfsel van de (niet overdekte) passage du Saumon, die de rue Montmartre verbond met de rue Montorgeuil en die bestond uit een hoofdstraat en drie galeries. Een van die galeries, de overdekte galerie Mandar, heet nu de passage Ben Aïad, naar de Turkse generaal Mahmoud Ben Aïad die de passage kocht in 1853. In de passage was vroeger o.a. een badhuis Bains du Saumon gevestigd.
Passage du Bourg-l’Abbé
tussen 120 rue Saint-Denis en 3 rue de Palestro
2e arrondissement
metro Etienne-Marcel
gebouwd 1828
lengte 47 m
open maandag t/m zaterdag 7.30-19.30 uur
Oorspronkelijk een verbinding tussen de passage du Grand Cerf en de passage de l’Ancre, maar verkort door de aanleg van de boulevard Sébastopol. Aan beide zijden van de ingang aan de rue de Palestro maakte architect Henri Blondel twee kariatiden, die de handel en de industrie voorstellen. De passage is verloederd en veel winkels zijn gesloten.
Passage Brady
tussen 33 boulevard de Strasbourg en 46 rue du Faubourg Saint-Denis
10e arrondissement
metro Château d’Eau
gebouwd 1828
lengte 216 m
altijd open
Gebouwd door twee ondernemers, Briavoinne en Brady, als passage met 113 winkels met daarboven woningen. In 1854 werd de passage in tweeën gedeeld door de aanleg van de boulevard de Strasbourg.
Tot rond 1975 was deze passage een centrum van textielhandel. Daarna werd het een opeenhoping van meer dan 20 Indiase en Pakistaanse restaurants en winkels. Het is daardoor een levendige passage, maar het lopen wordt bemoeilijkt door alle tafeltjes en stoelen van de restaurants.
Alleen het westelijke gedeelte is overkapt. De overkant is open en lijkt op een soort markt. De passage ziet er wat vervallen uit en er zijn plannen voor restauratie.
Passage du Caire
tussen 16 rue du Caire en 239 rue Saint-Denis
2e arrondissement
metro Sentier
gebouwd 1798
lengte 370 m
open maandag t/m vrijdag 7-18.30 uur
Gebouwd op de plaats van het klooster des Filles-Dieu. De passage bestond oorspronkelijk uit drie galeries: Saint-Denis, Sainte-Foy en du Caire. De naam is een eerbetoon aan Napoléon Bonaparte die in 1798 Egypte binnentrok. Bij de entree op de place du Caire zijn afbeeldingen van de Egyptische godin Hathor verwerkt. Van oudsher was dit een drukkerscentrum, later werden er veel etalagepoppen gemaakt. Nu zijn er mode- en stoffenwinkels. Ook deze passage is verwaarloosd en aan een opknapbeurt toe.
Passage Choiseuil
tussen 40 rue des Petits Champs en 23 rue Saint-Augustin
2e arrondissement
metro Quatre-Septembre
gebouwd 1925 (door Tavernier)
lengte 190 m
open maandag t/m zaterdag van 7-21 uur
Gebouwd op de plaats van vier herenhuizen, waarvan alleen nog een poort is overgebleven die nu de noordelijke ingang vormt. De passage was aanvankelijk heel populair doordat er een theater was (le théâtre des Bouffes-Parisiennes, nu een bank) en er veel schrijvers kwamen. Céline heeft er in zijn jeugd een aantal jaren gewoond. Nu is het een nogal gewone passage met onder meer kleding-, schoenen- en boekwinkels. De passage werd in 2013 gerenoveerd.
Galerie Colbert
tussen 6 rue des Petits Champs en 6 rue Vivienne
2e arrondissement
metro Bourse
gebouwd 1826
kleine doorgang, zonder winkels
Gebouwd om de galerie Vivienne naar de kroon te steken, op de plaats van een herenhuis dat aan de Franse politicus uit de 17e eeuw Colbert had toebehoord en daarna aan regent Philippe d’Orléans. Het is een van de mooiste van de stad. De passage heeft een rotonde van 15 meter doorsnee met een glazen koepel. Daaronder stond een lamp, bestaande uit een bronzen kandelaar met een kroon van zeven kristallen bollen die op gas brandde. Nu staat er een standbeeld uit 1822. In 1975 werd de galerie gesloten. De Bibliothèque nationale kocht hem in 1986, liet hem renoveren volgens de originele tekeningen, en organiseert nu voordrachten en concerten in het auditorium onder de rotonde. Er zijn geen winkels in deze galerie, wel een restaurant, Le Grand Colbert.
Passage du Grand Cerf
tussen 145 rue Saint-Denis en 8 rue Dussoubs
2e arrondissement
metro Etienne-Marcel
gebouwd 1825
lengte 113 m
open maandag t/m zaterdag 8.30-20 uur
Gebouwd op de plaats waar eerst een herberg stond op het eindpunt van een postkoetsknooppunt. De lichte passage heeft een hoog glazen dak (bijna 12 m) en bestaat uit drie etages, waarvan de bovenste verbonden zijn met bruggetjes. Er zijn veel winkels met houten puien en mooi smeedwerk aan de gevels. In de passage zijn onder andere design-, kunst- en interieurwinkels.
Passage Jouffroy
tussen 10-12 boulevard Montmartre en 9 rue de la Grange Batelière
9e arrondissement
metro Richelieu-Drouot
gebouwd 1836
lengte 140 m
open elke dag 7-21.30 uur
De eerste passage die helemaal uit glas en ijzer is gebouwd en de eerste met vloerverwarming. Het wassenbeeldenmuseum Grévin is hier sinds 1882 gevestigd met 300 wassen beelden.
De passage loopt in een L-vorm en gaat na de rue de la Grange Batelière over in de passage Verdeau. Er zijn antiquariaten en een winkel voor wandelstokken, een voor poppenhuizen, een sieradenwinkel en een filmboekhandel. Een van onze favoriete passages!
Galerie de la Madeleine
tussen 30 rue de Boissy d’Anglas en 9 place de la Madeleine
8e arrondissement
metro Madeleine
gebouwd 1845
lengte 53 m
open maandag t/m zaterdag 8-23 uur
Zwart-witte tegels op de vloer, mooie entree met twee kariatiden en daarboven de naam van de architect, Théodore Charpentier. In de passage is het beroemde restaurant van Lucas Caron gevestigd. Ook zijn er enkele luxe winkels.
Passage des Panoramas
tussen 11-13 boulevard Montmartre en 151 rue Montmartre
2e arrondissement
metro Richelieu-Drouot
gebouwd 1799
lengte 133 m
open elke dag van 6-24 uur
De Amerikaan James William Thayer liet in 1799 twee torens bouwen waarin hij zijn panorama’s vertoonde die op de muren geschilderd waren. Hij liet er een passage aan bouwen om de bezoekers uit de modder en de regen te houden.
In 1834 werden de galeries Saint-Marc, des Variétés, de Feydeau en de Montmartre eraan toegevoegd. Nu zijn die torens er niet meer. In de passages vind je winkels met munten, postzegels en oude prentbriefkaarten.
In de galerie des Variétés is de artiesteningang naar het théâtre des Variétés. Er is een salon de thé l’Arbre à Canelle met bijbehorende patisserie, die een mooie belle-époque-gevel heeft.
Passage du Perron
tussen rue de Beaujolais en galerie de Beaujolais; ingang vanaf het einde van de rue Vivienne rechtdoor
1e arrondissement
metro Palais Royal-Musée du Louvre
gebouwd 1784
lengte 15 meter
’s avonds en ’s nachts gesloten
Deze korte passage is eigenlijk een verbinding tussen de rue du Beaujolais en de Galerie du Beajolais, aan de noordkant van het Palais Royal in de Jardins. De naam verwijst naar de stoep (le perron) met een trapje bij de ingang. Er zijn een paar antiekwinkeltjes en op de hoek de winkel van Anna Joliet met uitsluitend muziekdoosjes.
Passage du Ponceau
tussen 212 rue Saint-Denis en 119 boulevard de Sébastopol
2e arrondissement
metro Réaumur-Sébastopol
gebouwd 1826
lengte 92 m
open maandag t/m vrijdag 8-19 uur
Van deze passage zijn niet veel oorspronkelijke decoraties bewaard gebleven. Hij werd gebouwd om de passage du Caire te verlengen maar werd weer ingekort door de aanleg van de boulevard de Sébastopol. In de jaren zeventig van de vorige eeuw verdwenen het glazen dak, de mozaïekvloer en de oude puien. Nu is de passage verwaarloosd, maar er zijn plannen voor een opknapbeurt. Er zijn textielbedrijfjes en goedkope restaurants.
Passage du Prado
tussen 18 boulevard Saint-Denis en 12 rue du Faubourg Saint-Denis
10e arrondissement
metro Strasbourg-Saint-Denis
gebouwd 1785
lengte 120 m
open elke dag 9.30-19 uur
Gebouwd als niet-overdekte passage du Bois de Boulogne, naar een dansgelegenheid die daar stond. De passage was toen niet overdekt maar had wel een rotonde. In 1925 werd het glazen dak aangebracht en in 1930 kreeg de passage de naam du Prado, naar het gelijknamige museum in Madrid. Nu zijn alleen de luchtbogen in art-décostijl nog over en is de passage meestal verlaten. In 2013 is de passage gerenoveerd.
Passage des Princes
tussen 5 boulevard des Italiens en 97 rue de Richelieu
2e arrondissement
metro Richelieu-Drouot
gebouwd 1860
lengte 80 m
open maandag t/m zaterdag 8-20 uur
Bankier Mirès kocht in 1859 het Grand Hôtel des Princes et de l’Europe in de rue de Richelieu en liet er de passage Mirès bouwen. Toen de passage geopend werd was de bankier echter failliet. In de loop van de tijd werd de passage verschillende keren gerestaureerd. In 1985 werd hij gesloopt door bouwwerkzaamheden, maar werd weer opnieuw opgebouwd. Er zijn nu voornamelijk speelgoedwinkels. De passage is in 2002 gerenoveerd.
Passage Puteaux
tussen 33 rue de l’Arcade en 18 rue Pasquier
8e arrondissement
metro Havre-Caumartin
gebouwd 1839
lengte 29 m
open maandag t/m vrijdag 7-24 uur
Gebouwd op de plaats van de priorij van de Benedictijnen de la Ville-l’Evêque. Het leek een interessante plek vanwege de plannen voor de aanleg van het Gare Saint-Lazare, dat helaas uiteindelijk een stuk noordelijker werd gebouwd. Omdat hij daardoor uit de route lag, is de passage nooit een succes geweest. Ook nu is hij meestal verlaten.
Passage Vendôme
tussen 3 place de la République en 16-18 rue Béranger
3e arrondissement
metro République
gebouwd 1827
lengte 57 m
open maandag t/m vrijdag 7.15-20 uur
Gebouwd als passage du Jeu de Paume op de plaats van het voormalige klooster van de Filles-du-Saveur en genoemd naar de abt Philippe de Vendôme. Het was de verbinding tussen het amusement op de boulevard du Temple en de voddenmarkt van het Carreau du Temple.
Door de opkomst van de grote warenhuizen taande de belangstelling voor de passage. Door de aanleg van de place de la République in 1869 werd de passage bovendien 4 meter korter. Er zijn voornamelijk goedkope restaurants. In 2006 is de passage opgeknapt.
Passage Verdeau
tussen 6 rue de la Grange-Batelière en 31bis rue du Faubourg Montmartre
9e arrondissement
metro Richelieu-Drouot
gebouwd 1846
lengte 75 m
open maandag t/m vrijdag 7.30-21 uur
Een lichte en luchtige passage in het verlengde van de passage Jouffroy, genoemd naar een lid van de Société du Passage Jouffroy. De passage is gebouwd door dezelfde architect als de passage Jouffroy en heeft zijn uiterlijk sinds de bouw bijna helemaal behouden.
Er is een mooi hoog glazen dak en neoklassieke versieringen. Bij beide uitgangen hangt een klok. De passage heeft altijd geprofiteerd van de nabijheid van veilinghuis Maison Drouot dat hier vlakbij sinds 1849 gevestigd is.
Veel verzamelaars lopen na een veiling de passage Verdeau in om te zoeken naar oude boeken, camera’s en meubels. Bij de ingang naar de rue de la Grange-Batelière is restaurant-traiteur I Golozi. Op nr. 7 vind je restaurant Le Bistrot.
Galerie Véro-Dodat
tussen 19 rue Jean-Jacques Rousseau en 2 rue du Bouloi
1e arrondissement
metro Palais Royal-Musée du Louvre
gebouwd 1826
lengte 80 m
open maandag t/m zaterdag 7-22 uur
Na succesvol speculeren op de beurs kregen slager Véro en geldschieter Dodat het idee voor deze passage. De passage was erg in trek bij de passagiers van de postkoetsen waarvan het eindpunt in de rue Jean-Jacques Rousseau lag. Het was de eerste passage die door gas verlicht was. Sinds de bouw huizen er luxueuze boutiques en winkels met kunstboeken en muziekinstrumenten. Ook is er een antieke poppenwinkel en een luxe schoenwinkel. Het Café de l’Epoque uit 1855 is een schoolvoorbeeld van een Frans café. De vloer van de galerie bestaat uit een zwart-wit mozaïek.
Galerie Vivienne
tussen 4 rue des Petits Champs, 5 rue de la Banque en 6 rue Vivienne
2e arrondissement
metro Bourse
gebouwd 1826
lengte 176 m
open elke dag 8.30-20.30 uur
www.galerie-vivienne.com
Opdrachtgever voor deze passage was notaris Marchoux, die de mooiste passage van Parijs wilde bouwen. En inderdaad is dit een van de mooiste en elegantste in de stad. Hij is rijk gedecoreerd in neoklassieke stijl met in de rotonde beelden van nimfen en godinnen met de handel als thema.
De mozaïekvloer werd ontworpen door de Italiaan Giandomenico Faccina. De monumentale trap bij nr. 13 leidt naar het appartement van avonturier Vidocq die daar tot zijn dood in 1857 woonde. Nu zijn er veel modeboutiques, een wijnwinkel van Legrand, een boekwinkel, een winkel met zijden bloemen en ook couturier Jean-Paul Gaultier heeft er een winkel. In de salon de thé A priori thé kun je heerlijk lunchen en er is een restaurant, bistrot Vivienne.
